The villages

Village

Als allereerste wil ik jullie een paar dingen vertellen die ik in de afgelopen tijd heb geleerd over Oeganda. Of eigenlijk een paar tradities van centraal oeganda. Ik zeg centraal Oeganda, omdat dat de plaats is waar ik me bevind, en in oost Oeganda of west Oeganda is het al weer anders. Er wordt hier ontzettend veel tijd besteed aan trouwerijen. Op een avond als ik terug naar huis ga, zie ik dat er een groot feest aan de gang is. Ik besluit bij vriendinnen die er vlakbij wonen te informeren wat er aan de hand is. De vrouwen zien er super opgedorst en mooi uit. Ze dragen de traditionele jurk van Oeganda, de tackita ( ik weet niet of de spelling klopt) genoemd. In de meest felle kleuren. En typerend voor deze jurk van Oeganda is de grote riem die ze om hun middel dragen. Deze riem dient niet alleen als decoratie, maar onder de jurk zitten een groot aantal lagen met rokken, en de riem zorgt ervoor dat deze op hun plaats blijven (ik zal proberen een foto ervan toe te voegen) De mannen dragen lange witte jurken, en hebben een soort petje op hun hoofd. De meiden vertellen me dat het een “introductie ceremonie” is. Dit houdt in dat de familie van het meisje voor het eerst officieel kennis maakt met de familie van de man. De man en zijn familie komen aan met handen vol geschenken. De bruidsschat. En op het moment dat ik langs loop wordt net het grootste gedeelte van de bruidsschat, een stier uitgeladen. Naast de stier zijn worden andere geschenken gegeven zoals vruchten en bonen.

Een man en een vrouw kunnen in Oeganda niet zomaar trouwen. Als allereerste wordt er gekeken naar de stam. Als de man en vrouw van dezelfde stam zijn kunnen ze eigenlijk niet trouwen. Het komt wel voor dat het toch gebeurd maar meestal is de familie hier fel op tegen. Toevallig las ik van de week in de krant, dat een man er zelfs voor gearresteerd is. Maar goed vervolgens wordt er besloten waar ze gaan trouwen. Meestal gebeurd dit in de kerk. Eigenlijk bijna altijd.. en je kunt alleen in de kerk trouwen als je gedoopt bent. Voordat zo’n kerkelijk huwelijk kan plaats vinden moet de vrouw een training ondergaan. Wat ik eruit begreep is dat dit alleen voor de vrouw geld, maar als ik erover nadenk zou het ook best zo voor de man kunnen zijn. De vrouw leert tijdens deze training hoe ze moet handelen in de volgende gevallen: 1) als de man een alcohol probleem heeft, 2 )als ze wordt bedrogen met een andere vrouw of vrouwen, 3 ) hoe ze hem kan helpen een familie man te worden. Na het volgen van deze training kan de bruiloft beginnen!!

Vervolgens heb ik in die relatief korte tijd dat ik hier ben al van 3 begrafenis in de familie hier gehoord. De overlijdensberichten worden verspreid via de radio.. soms hoorden we het bericht in de ochtend op de radio en in de middag is de begrafenis. En aangezien de mensen begraven moeten worden op de plek waar ze oorspronkelijk vandaan komen, soms diep in de dorpjes kun je je voorstellen dat het niet altijd mogelijk is om op tijd te zijn. De berichten in de krant plaatsen heeft ook niet zoveel zin want veel mensen willen/kunnen geen geld uitgeven aan een krant.

De afgelopen week heb ik veel gereisd. Ik heb een traditionele dansgroep zien dansen. De traditionele dansen van Oeganda. Echt zo energiek en super mooi. En wat een ritme.. Het waren zowel mannen als vrouwen rond de 20 jaar… De mannen en vrouwen hadden van die bellen om hun benen.. en de vrouwen een ketting van veren om hun middel, waardoor het lijkt alsof ze een hele grote kont hebben, maar dit is om de dansbewegingen te versterken.

Verder heb ik een bezoek gebracht aan verschillende mensen diep in de dorpjes. Ik denk dat je je wel kunt voorstellen dat het een lange tijd kost om daar te komen, want het is niet alleen heel ver weg, maar de wegen zijn ook lang niet altijd begaanbaar. Maar als je daar aankom ben je alles meteen vergeten. De natuur is zo schitterend mooi.. ik heb nog nooit zoveel verschillende planten bij elkaar gezien. Of eigenlijk bomen. Je vind er van alles, bamboe, matoke, jackfruit en zoveel verschillende andere bomen en planten waarvan ik de naam niet weet. En eigenlijk heb ik nog maar heel weinig water gezien in Oeganda, behalve het Lake victoria. Maar gister reden we langs de Nijl. En het is zo interessant om te zien dat er langs het water en in de omgeving van het water zulke andere planten en bomen groeien.

Mijn eerste bezoek aan de dorpjes is de hogere school van Kinobe, Sewa en Ester. Daar aangekomen worden we hartelijk ontvangen door de directeur de school. Ik ben samen met Sewa, en ze zijn erg blij hem te zien.. en mij natuurlijk ook :)
En hoewel we niet hebben aangekondigd te komen worden we voorgesteld aan alle leraren.. en is het geen enkel probleem een rondleiding te krijgen in de school. Het is een private school, niet gefinancierd door de overheid maar door middel van het schoolgeld en de directeur die regelmatig wat bijlegt wordt de school draaiende gehouden.
Bijna alle scholen hier in Oeganda zijn boarding schools, wat inhoud dat de studenten dag en nacht op school blijven, en alleen naar huis gaan in de vakantie. Dit geld zeker voor de scholen in de dorpjes, want deze liggen zo afgelegen. Alle studenten hebben een mentor, een soort van begeleider. Ik word voorgesteld aan de begeleider van de meisjes genaamd Rhona., en we kunnen het meteen erg goed vinden. Sewa laat me hier achter om samen met zijn vriend op familie bezoek te gaan.

Tijdens mijn gesprek met Rhona, kom ik alles te weten over de school. Op de school zitten zowel meisjes als jongens. Ze hebben aparte slaapzalen maar krijgen wel samen les. Rhona is erg vriendelijk en open. Geen vraag is te gek en natuurlijk vraag ik haar nog even naar de tijd dat Kinobe daar op school zat. Vervolgens is er een bijeenkomst voor de meisjes. Ik word uitgenodigd mee te gaan. De school is net begonnen en veel leerlingen zijn nog niet teruggekeerd omdat het schoolgeld bijvoorbeeld niet betaald kon worden. Maar met de meisjes die er zijn gaan we verder. De leraressen proberen de meisjes te motiveren een tijdschema te maken, en hun tijd goed in te delen. En ze proberen duidelijk te maken dat het belangrijk is jezelf te disciplineren zodat je voldoende tijd besteed aan je studie. Vervolgens krijg ik de gelegenheid mezelf voor te stellen en wat te vertellen over mijn verblijf hier. Ze luisteren allemaal prima. Dan is het tijd voor het stellen voor vragen. De meisjes zijn erg schuw en willen eigenlijk niet praten. Omdat op te lossen worden er briefjes verspreid waarop ze anoniem een vraag kunnen schrijven, waarop de mentor of de lerares ze vervolgens zal proberen te beantwoorden. De vragen variëren van waarom mogen wij op school niet zulk lang haar hebben als onze gast ( ik dus), of waarom krijgen wij altijd straf als we te laat komen bij het bidden en de jongens niet. Tevens geven de meisjes aan gordijnen te willen in hun slaapzaal. Als laatst worden een aantal meisjes aangesteld die de rest van de groep zullen vertegenwoordigen tijdens de volgende bijeenkomst. De sfeer is erg goed, en de leraren zijn erg vriendelijk. Ik heb echt een super dag. Vervolgens maak ik een afspraak met Rhona om nog een keer te komen lesgeven, en bespreken de plannen om eventueel vrijwilligers werk te komen doen. Ik beloof haar zeker terug te komen!

De volgende dag ga ik op weg naar het babyhuis, en ik ga nog even snel langs de moeder van kinobe om haar gedag te zeggen. Daar aangekomen vind ik Sewa. Hij verteld me, dat zijn oom een dood geboren kindje heeft gekregen. Ze hebben hem gevraagd het lichaam van het kindje op te halen in het ziekenhuis en het naar het dorpje te brengen. Dit dorpje ligt erg ver maar hij wil graag dat ik mee ga. Ik spreek met hem af mij op te halen in het babyhuis als alles geregeld is. En dus komt hij me, samen met kinobe’s moeder en zus rond 11 uur ophalen. Onderweg halen we nog een andere zus van kinobe’s moeder op. Ik schat dat het ongeveer 3 uur rijden is, en de omgeving is prachtig, we komen langs zoveel verschillende dorpjes. En in alle dorpjes rennen de kinderen met de auto mee en schreeuwen Muzungu.. zeker deze kinderen in de dorpjes hebben bijna nog nooit een blanke gezien, want het ligt zo afgelegen. Daar aangekomen maak ik kennis met de opa van Kinobe. Om hem begroeten moeten ik knielen. Het is normaal hier dat je voor alle vrouwen die ouder dan jouw zijn, en alle mannen te knielen. En ik vind het niet erg.. het is niet dat de vrouw onderdanig is aan de man, het is meer een blijk van respect. Ook kinobe’s moeder knielt samen met haar zusters. Sewa hoeft niet te knielen want hij is een man. Vervolgens gaan we een hut binnen waar alle vrouwen in een kring zitten om het lichaampje heen. Er zijn bijna alleen vrouwen, en 2 mannen. De vader van het dode kindje, en de opa van kinobe. De mannen horen hier niet bij te zijn. Alleen als je een belangrijke positie hebt, zoals de opa van Kinobe. Ik groet de oma van kinobe kort. We bidden en zingen samen en vervolgens wordt het kindje in doeken gewikkeld. Er is een gat gegraven in de tuin, en met alle vrouwen in een rij vervolgen we onze weg. Het kindje wordt in het gat gelegd en opnieuw wordt er gezongen en gebeden, vervolgens wordt het gat dicht gespit. De begrafenis is voorbij. Op een bepaalde manier was het best wel heel emotioneel. Maar er hangt een hele sterke sfeer tussen alle vrouwen.

Vervolgens is het tijd voor mij om iedereen te begroeten. De vrouwen spreken geen engels en zijn allemaal ouder dan mij. Iemand niet begroeten is erg onbeleefd in Oeganda Wat betekend dat ik opnieuw voor iedereen moet knielen en moet begroeten in het Luganda. Maar ik vind het niet erg, ze zijn zo super lief… en hoewel er net een begrafenis is geweest, heel vrolijk. Ze zijn heel blij dat ik hen ben komen opzoeken. Ik maak zelfs kennis met de oma van kinobe’s moeder. Ze is al heel oud. Wanneer ik vraag naar de leeftijd weet niemand het precies, maar ze schatten haar 96 jaar. Ook haar begroet ik

Ik doe zo ontzettend veel indrukken op en voel me ontzettend happy. Vervolgens ga ik met de jongeren van het dorp het bos in. Natuurlijk gaat Sewa ook mee.. We lopen door een soort woud op weg naar de spirituele berg. Opnieuw ben ik verbijsterd door de prachtige natuur. De berg is ook ontzettend mooi. Het lijkt de vorm te hebben van een gezicht en het wordt me verteld dat er hier offers worden gebracht voor god. Als ik vraag wat er wordt geofferd krijg ik te horen dieren en mensen. Mensen?? Ik vraag Sewa of er nog steeds, vandaag de dag mensen worden geofferd en hij knikt ja. Hij verteld me dat ze soms jonge kinderen offeren omdat god daar om kan vragen als iemand heel erg ziek is. Ik weet het niet…. Verder wordt de berg ook gebruikt tijdens een besnijdenis of een ander spirituele ceremonie. Je schijnt door de berg te kunnen lopen, maar dit is voor ons niet mogelijk, want ze vertellen me dat daar een soort spirituele energie hangt.

Terug in de “bewoonde wereld” zeg maar een plek waar je nog een paar huisjes vindt, krijgen we eten. Net vers geplukt uit het woud. Matoke, cassava en een soort groente genaamd nakati. Het smaakt goed en kinobe’s oma verteld me trots dat het puur natuur is. Geen olie, boter of wat dan ook, gewoon verse producten. Mijn buik is ruim gevuld!

Na het eten is het al laat, en we moeten nog een lange weg terug. Maar niemand gaat met lege handen naar huis. Alle zusters krijgen verse groente, bladjes (voor thee) en vruchten uit de tuin mee naar huis. Ik krijg als dank voor mijn bezoek een ananas cadeau... En ik ben super blij met dit geschenk. Sewa krijgt een kip. Het was echt erg komisch om te zien.. we stonden op het punt om te vertrekken, maar de kip wil niet gevangen worden.. uiteindelijk zie je steeds meer mensen achter de kip aanrennen, maar ze hebben hem. En de kip is levend aangekomen hier in Bunga. Ondertussen heeft de kip een ei gelegd dus binnenkort verwachten we meer kippen :)

De weg terug verloopt rustig. De natuur is nog steeds prachtig, en overal zien we kinderen in hun uniform de weg passeren. Onderweg halen we de moeder van het dode kindje op. Ze kon niet bij de begrafenis zijn en was net terug uit het ziekenhuis. Ik ben verbaasd dat ze zo sterk is. Onderweg zingen alle vrouwen liederen voor de moeder. Ze huilt en huilt.. en dit is de bedoeling. De moeder voelt zich gesterkt door de zingende vrouwen en kan zo haar verdriet uiten. Het gezang is werkelijk prachtig. Ik ben erg onder de indruk, en heel dankbaar voor deze ervaring.

Uiteindelijk als we iedereen naar huis hebben gebracht, keren Sewa en ik ook terug naar Bunga…

Xxxxxx xxxxxxxxxxxx
Veel liefs
Nina